20 maja 2004 godzina:22.09(Czytań: 2420)
:: Jest du?o myszy. Czy b?dzie wi?cej ?mij w górach? ::
W pierwszych dniach maja pojawi?o si? sporo doniesie? o zwi?kszonej liczebno?ci ?mii zygzakowatej w Bieszczadach i Beskidzie Niskim. Rzeczywi?cie w ciep?e dni mo?na by?o je spotka? cz??ciej ni? zazwyczaj. W tym roku mo?e wyst?pi? wzrost populacji ?mii zygzakowatej ze wzgl?du na du?? ilo?? potencjalnego jej pokarmu, czyli myszy. Te z kolei maj? dogodne warunki ?erowe, gdy? rok 2003 by? rokiem nasiennym w lasach. Obrodzi?y niemal wszystkie gatunki drzew. Takie na?o?enie si? roku obfitego owocowania u wielu gatunków drzew naraz zdarza si? ?rednio raz na 5 lat. Szczególnie obficie obrodzi?y buki.
- Ubieg?oroczny urodzaj nasion na pewno jest przyczyn? wi?kszej ilo?ci gryzoni a szczególnie myszowatych w lesie. Zapewne prze?o?y si? to równie? na zwi?kszon? aktywno?? rozrodcz? u ?mii. To sytuacja zupe?nie normalna – przyroda w ten sposób reguluje procesy zachodz?ce w naturze. – Twierdzi Tadeusz Zaj?c, zast?pca nadle?niczego w Nadle?nictwie Lutowiska.
- Kilka dni temu mia?em przypadek, ?e ?mija wesz?a mi wprost do mieszkania. – Opowiada Andrzej Luks, zast?pca nadle?niczego w Nadle?nictwie Stuposiany. - By? to osobnik doros?y licz?cy oko?o 70 cm d?ugo?ci. Wynios?em j? na patyku do lasu - wi?cej nie wróci?a. ?mij jest wi?cej ni? w inne lata, ?wiadczy o tym cho?by fakt, ?e dwukrotnie ju? obserwowano u nas bardzo rzadkiego ptaka drapie?nego, krótkoszpona gado?era ze ?mij? w dziobie.
?mija zygzakowata (Vipera berus) jest jedynym gadem jadowitym w naszym kraju a jednocze?nie podlega ochronie gatunkowej. Jej uk?szenie mo?e by? gro?ne dla cz?owieka, je?li jad dostanie si? do krwiobiegu. Nie atakuje ludzi, mo?e jednak uk?si?, je?li poczuje si? zagro?ona, np., gdy zaskoczymy j? na ?rodku szlaku turystycznego lub chcemy zdepta?.
Radzimy zachowa? ostro?no?? przy poruszaniu si? w górach, szczególnie nad brzegami rzek, na obrze?ach lasu, w miejscach nas?onecznionych. ?mije s? niegro?ne dla osób nosz?cych obuwie turystyczne i tzw. ochraniacze. Zanim usi?dziemy na trawie, sprawd?my na wszelki wypadek czy nie „siedzi” ju? w niej ?mija. W tym roku, jak zapewnia Hubert Marek, szef szkolenia Grupy Bieszczadzkiej GOPR, nie by?o przypadku uk?szenia turystów przez ?mij?. W razie takiego uk?szenia nale?y:
- ograniczy? ruch do minimum,
- za?o?y? opask? uciskow? powy?ej miejsca zranienia,
- ob?o?y? ko?czyn? lodem,
- nie podawa? ?adnych p?ynów,
- zapewni? szybki transport do lekarza.
?mija od?ywia si? ma?ymi gryzoniami, ?abami, kijankami i piskl?tami. D?ugo?? cia?a ok. 60 cm, najwi?ksze osobniki osi?gaj? 80 cm. Jej ulubione kryjówki to nory, rumowiska skalne, przestrzenie mi?dzy korzeniami drzew. Przyjmuje barw? od popielatej poprzez rdzawoczerwon? do czarnej, u której „wst?ga kainowa” (zygzak) jej niemal zupe?nie niewidoczna. Od pa?dziernika do kwietnia zapada w sen zimowy.
tekst EdMarsze?ek
Aby dowiedzie? si? wi?cej o ?mijach proponujemy zapozna? si? z fragmentem artyku?u Marcina S. Wilgi (zamieszczony na stronie PG listopad 2000)
?mija zygzakowata Vipera berus nie cieszy si? dobr? opini?. Kr??? legendy o jej niezwyk?ej agresywno?ci i zajad?o?ci, polegaj?cej na ?ciganiu swoich prze?ladowców na dystansie kilku kilometrów. Co wi?cej - wg relacji naocznych ?wiadków (o wybuja?ej fantazji) niejeden raz w po?cig udawa?a si? odci?ta kos? cz??? ?mii, zako?czona g?ow? z paszcz? uzbrojon? w z?by jadowe. Oczywi?cie ostro?no?? nie zawadzi i nale?y unika? takich sytuacji, podczas których mo?emy zosta? uk?szeni, np. wybieraj?c si? na wypraw? po okolicy, gdzie gatunek ten wyst?puje, warto na?o?y? odpowiednie buty. Ale bez przesady - ?mija, s?ysz?c zbli?aj?cego si? cz?owieka, zwykle umyka. Kiedy zostaje zaskoczona, mo?e objawi? swoje niezadowolenie poprzez wydawanie charakterystycznego d?wi?ku - syczenia. Gdy nie poskutkuje to w odp?dzeniu natr?ta, czuj?c si? zagro?ona, potrafi by? agresywna - jednak nigdy nie atakuje bez powodu. Swojej broni - jadowych z?bów - ?mija u?ywa wy??cznie we w?asnej obronie, ale przede wszystkim do zdobycia po?ywienia (pod tym wzgl?dem jest du?o bardziej "humanitarna" od nas, ludzi, którzy z ca?kiem innych pobudek stajemy si? agresywni i zadajemy niepotrzebnie ból naszym wspó?ziomkom oraz zwierz?tom). ?upem ?mii padaj? najcz??ciej polne gryzonie, uchodz?ce za szkodniki upraw, oraz ryjówki, krety, ?aby i jaszczurki. W Polsce gatunek ten nie jest zbyt cz?sty, gdy? zosta? wyparty z wi?kszo?ci terenów g??ciej zaludnionych i zagospodarowanych; jednak pewne rejony, jak Bieszczady i Pomorze, znane s? z licznych populacji ?mii. W regionie gda?skim, na Kaszubach najcz??ciej napotyka?em osobniki ubarwione na ciemno (forma melanistyczna), uchodz?ce za najrzadsze. Ucieszy?em si?, widz?c na terenie le?nictwa Polanka w dawnej Puszczy Sztumskiej samic? ?mii o barwie srebrzystoszarej. P?e? osobnika oceni?em na podstawie d?ugo?ci cia?a, wynosz?cej prawie 80 cm; samce s? zawsze nieco mniejsze i przez to mniej jadowite. Moja ?mija by?a nastawiona wyj?tkowo pokojowo: nie sycza?a, lecz delikatnie unosz?c g?ow? bacznie penetrowa?a wzrokiem otoczenie. Oko ?mii wyposa?one jest w pionow? ?renic?, po której m.in. mo?na j? odró?ni? od innych rodzimych w??y: zaskro?ca, gniewosza i w??a Eskulapa. Obszed?em ?mij? dooko?a, staraj?c si? nie wykonywa? gwa?townych ruchów, i sporz?dzi?em seri? zdj?? na pami?tk?. Dopiero na zdj?ciach dok?adnie przyjrza?em si? pi?knemu rysunkowi na jej grzbiecie, tzw. wst?dze Kaina, który u formy melanistycznej jest prawie niewidoczny. Nieuzasadniony strach przed omawianym gatunkiem sprawia, ?e cz?sto beznogie jaszczurki - padalce - s? traktowane w?a?nie jako jadowite gady (?mije) i bezmy?lnie zabijane; dzieje si? to pomimo zaliczenia tych zwierz?t do gatunków pod ?cis?? ochron?.
Wydrukuj tekst
