20 sierpnia 2004 godzina:8.11(Czytań: 1147)
:: Wymarsz ku wolno?ci - wystawa w Kro?nie ::
W niedziel? 15 sierpnia zosta?a uroczy?cie otwarta w Muzeum Podkarpackim w Kro?nie wystawa „Wymarsz ku Wolno?ci. Kro?nie?scy legioni?ci w walce o Polsk?”. Poprzez prezentacj? dzie? malarskich, portretów dowódców (Komendanta J. Pi?sudskiego, Szefa K. Sosnkowskiego, W?. Beliny-Pra?mowskiego, E. Rydza-?mig?ego i in.) broni bia?ej i palnej, mundurów, orderów i odznak, o?tarza polowego o. Kosmy Lenczowskiego oraz pocztówek przypomniano 90. lecie wymarszu I Kompanii Kadrowej 6 VIII 1914 r. i czyn Legionów Polskich. Udost?pniono zwiedzaj?cym cenne eksponaty z kilkunastu muzeów (m.in. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie i Muzeum Narodowego w Krakowie), Archiwum Prowincji Krakowskiej Ojców Kapucynów oraz wielu rodzin legionistów i prywatnych kolekcjonerów.
Przedstawiono, dzi?ki portretom i fotografiom, dzia?alno?? niepodleg?o?ciow? na terenie powiatu kro?nie?skiego od lat 80. XIX w.: dzia?aczy tajnych organizacji m?odzie?owych, gniazdo Towarzystwa Gimnastycznego „Sokó?” w Kro?nie (wraz ze sztandarem z 1903 r.), organizatorów (w latach 1912-1914) i cz?onków Zwi?zku Strzeleckiego przy rafinerii nafty w Kro?nie (m.in. W?adys?aw i Józef Wachalowie) oraz w Bia?obrzegach (pó?niejszy genera? Józef Kwaciszewski), G?owience, Kro?cienku Ni?nym, Potoku, Suchodole i Turaszówce. Zaprezentowano Powiatowy Komitet Narodowy w Kro?nie, na czele z ks. Edwardem Janickim i dr. Janem Kantym Jugendfeinem, który od 27 VIII 1914 r. wspiera? czyn zbrojny (czego symbolem jest na wystawie tarcza legionowa z 1915 r. autorstwa Piotra K?dzierskiego) oraz delegatur? wojskow? NKN ze Stanis?awem Iwa?skim – organizatorem werbunku do Legionów w powiecie kro?nie?skim. Pokazano tak?e, poprzez fotografie, dokumenty i odznaczenia, niektórych spo?ród oko?o 600. kro?nie?skich ochotników, takich jak zupe?nie zapomniany genera? Stanis?aw Pelc, pu?kownicy: Marian Ocetkiewicz (w oddzia?ach Pi?sudskiego ju? od 4 VIII, zamordowany w O?wi?cimiu), Jan Szczurek-Cergowski (pó?niej prezes WiN-u), W?adys?aw Suryn (zamordowany w Charkowie), Gustaw ?widerski (bohater spod ?owczówka), ksi?dz kapelan Józef Pana? (zamordowany przez Sowietów), porucznik Stanis?aw Gorczyca (zmar?y z ran odniesionych w Legionach), wachmistrz Kazimierz Nowakiewicz (z 1 pu?ku u?anów), Karolina Okólska (jedyna kobieta z Kro?nie?skiego), Benedykt Klimek (skazany na kar? ?mierci za „WiN”) i Józef Krukierek (publicysta i wydawca).
Otwarciu wystawy towarzyszy?y: referat dr hab. Janusza Ciska (b. dyrektora instytutu J. Pi?sudskiego w Nowym Jorku) „Wymarsz Legionów” oraz promocja dziennika legionisty I Brygady Jana Kruka-?migli „Za wiern? s?u?b? Ojczy?nie” wydanego przez Wydawnictwo Ruthenus Rafa?a Barskiego, a zaprezentowanego przez autora opracowania - historyka Jerzego Kirszaka z Wroc?awia. Jan Kruk-?migla pochodzi? spod Wieliczki, od VIII 1914 r. s?u?y? w oddzia?ach Pi?sudskiego, a dzienniki obejmuj? dokonywane na bie??co w okopach zapiski od VI 1915 do X 1917 i s? niezwykle cennym ?ród?em historycznym.
Wystawa „Wymarsz ku Wolno?ci” b?dzie czynna w Muzeum Podkarpackim do pocz?tków listopada tego roku, wi?c mieszka?cy Podkarpacia mog? zapozna? si? z sylwetkami przodków, którzy „na stos rzucili swój ?ycia los”, aby Polska by?a Wolna i Niepodleg?a.
Piotr Babinetz
Wydrukuj tekst
