Co najmniej 558 - a nie, jak pocz?tkowo przypuszczano, 400 metrów d?ugo?ci ma Jaskinia S?owia?ska w okolicach Dukli, odkryta w ubieg?ym roku przez groto?azów ze Speleoklubu Beskidzkiego i S?owaków. W lecie 2004 r. jaskinia zosta?a dok?adnie spenetrowana i pomierzona.
Wej?cie do podziemi jest prawie niewidoczne. Niepozornie wygl?daj?ca szczelina przechodzi w 5-metrow? studni?, rozga??ziaj?c? si? w system korytarzy. W?skie przej?cia prowadz? do komnat o szeroko?ci do 5 metrów i wysoko?ci 3-7 m. - Jej g??boko?? wynosi 25 m, a w dolnych partiach przez ca?y rok zalega tafla lodu. Nacieki ?wiadcz?, i? jest to jaskinia stara, istniej?ca przynajmniej od kilkuset lat w przemieszczonych pakietach piaskowców - twierdzi Edward Marsza?ek z Regionalnej Dyrekcji Lasów Pa?stwowych w Kro?nie.
W mijaj?cym tygodniu speleolodzy zako?czyli sezon. Poza badaniem ju? znanych im podziemi odkryli - dzi?ki wspó?pracy z le?nikami - nowe. Mi?dzy innymi w pa?dzierniku znale?li kilka jaski? w rejonie poosuwiskowym w okolicach Cisnej. Ich odkrycia le?nicy wykorzystuj?, planuj?c prace gospodarcze tak, aby nie narusza? ekosystemu w najbli?szym s?siedztwie. Niektóre odkryte w ubieg?ych latach jaskinie obj?to ju? ochron? jako stanowiska dokumentacyjne. - Przynajmniej kilkadziesi?t kolejnych wymaga ochrony jako cenne miejsca zimowania rzadkich gatunków paj?czaków, owadów, p?azów - zw?aszcza salamandry - i oczywi?cie nietoperzy - uwa?a Marsza?ek.
Speleolodzy badaj? Beskid Niski i Bieszczady od 13 lat. W tym czasie odkryli ponad 200 obiektów.