14 kwietnia 2005 godzina:21.56(Czytań: 1861)
:: Legendarna Twierdza Przemy?l ::
Zabytkowe kamienice, liczne ?wi?tynie, a nawet brukowane uliczki Przemy?la kryj? w sobie tajemnice z ubieg?ych wieków. Równie? dooko?a miasta jest wiele miejsc, które owiane s? historiami mro??cymi krew w ?y?ach. W dodatku ze wzgl?du na swoje umiejscowienie stanowi? doskona?e miejsca do wypoczynku na ?onie natury. Przemy?l jest najstarszym miastem na kresach wschodnich Rzeczypospolitej. Stanowi jedno z najatrakcyjniejszych turystycznych o?rodków w po?udniowo-wschodniej Polsce. Co wi?cej ze wzgl?du na po?o?enie komunikacyjne oraz walory krajoznawczo-przyrodnicze i klimatyczne.
Za per?? tej okolicy uznaje si? forty przemyskie, których pozosta?o?ci s? rozrzucone w odleg?o?ci kilkunastu kilometrów od miasta.
Niepokonany bastion Forty budowane by?y w latach 1854-1914. W czasie I wojny ?wiatowej Twierdza Przemy?l by?a jedn? z trzech najwi?kszych w Europie, po Antwerpii i Verdun. Przy czym jedyn? twierdz? wysuni?ta najbardziej na Wschód. W za?o?eniu mia?a zatrzyma? natarcie armii rosyjskiej w kierunku Budapesztu i Wiednia.
Podstaw? twierdzy tworzy?y dwa pot??ne pier?cienie obronne. Pier?cie? zewn?trzny rozci?ga? si? na obwodzie 45 km. Tworzy?y go 42 forty (15 pancernych i 27 pomocniczych) oraz 25 artyleryjskich stanowisk mi?dzy fortami. W ?lad za fortami powstawa?y ró?ne obiekty wojskowe, jak: koszary, magazyny, strzelnice, prochownie. Pier?cie? wewn?trzny by? trzykrotnie mniejszy i sk?ada? si? z 18 fortów. Jej za?og? tworzy?o 128 tys. ?o?nierzy, w?ród nich Polacy, Ukrai?cy, Austriacy i W?grzy, byli te? ?ydzi, Czesi, S?owacy i W?osi. Naciera?a za? ponad dwukrotnie wi?ksza armia rosyjska.
Dramatyczne dla Twierdzy wydarzenia rozpocz??y si? 26 wrze?nia 1914 r., kiedy to zosta?a okr??ona przez wojska rosyjskie i odci?ta od reszty ?wiata. Twierdza broni?a si? pó? roku.
Nigdy nie zosta?a zdobyta, lecz podda?a si? ze wzgl?du na brak ?ywno?ci i amunicji. Dowództwo nie chcia?o, aby Twierdza sta?a si? bastionem obronnym wroga. Podj??o wi?c decyzj? o jej wysadzeniu.
Obecnie po fortach stanowi?cych unikaln? atrakcj? historyczno-turystyczn? i przepi?kn? krajobrazowo, prowadzi szlak turystyczny. Dzi? ruiny fortów sta?y tym, czym dla romantyków by?y stare zamki. Niewykorzystane, niejednokrotnie zagubione z g?uszy le?nej, ciche i tajemnicze staj? si? ?ród?em legend i opowie?ci.
Pogrzebani za ?ycia
Po I wojnie ?wiatowej Przemy?l sta? si? miastem polskim. A pocz?tku lat 20. ubieg?ego wieku zacz??o si? porz?dkowanie fortów.
W forcie XIII, zwanym San Rideau, robotnicy dotarli do najni?szych kondygnacji. Ku ich zdziwieniu odkryli ?elazne drzwi, które nie by?y zaznaczone na ?adnym z planów. Wywarzono je.
W kolejnych dniach po porz?dkowaniach lochu znalezione zosta?y: nó?, zapa?ki, o?ówek i zeszyt. Miedzy kartkami zeszytu by?o ukryte wyblak?e zdj?cie. Na odwrocie mia?o s?abo czytelny napis w j?zyku rosyjskim i data 25 lipca 1914 roku.
Zeszyt ca?y by? spisany notatkami. Najpierw by?a to ksi?ga austriackiego podoficera prowiantowego, dalej jednak kontynuowa?y go zapiski w j?zyku rosyjskim. By?y to pami?tnik uwi?zionego rosyjskiego oficera, który sp?dzi? w podziemiu 8 lat...
Z jego notatek wyczytano, ?e by? on jednym z dwóch oficerów rosyjskich, którzy trafili do niewoli i pracowali w podziemiach. Podczas ostrza?u jedyne wej?cie z podziemia zosta?o zasypane gruzem odcinaj?c ich od ?wiata. Prze?yli tylko dzi?ki temu, ?e znajdowali si? w magazynach wojskowych obfituj?cych w po?ywienie. Mieli te? studnie g??binow?. Niestety jeden z oficerów nie wytrzyma? zamkni?cia i po kilku latach pope?ni? samobójstwo.
Drugi za?, nawet gdy sko?czy?y mu si? ?wiecy pisa? dziennik, co jak sam twierdzi? podtrzymywa?o go na duchu. Jednak gdy po latach zosta? wydobyty przez robotników nie po?y? d?ugo. Zbyt du?ym prze?yciem by? dla niego powrót do normalno?ci.
Legenda ta budzi wiele kontrowersji w?ród historyków, jednak dla lepiej pozostawmy wi?c otwart? kwestie fortu XIII, zarówno dla dobra Bolestraszyc, jak i dla wszystkich kogo zainteresowa?a zagadka fortu San Rideau.