19 czerwca 2005 godzina:22.59(Czytań: 1417)
:: Cerkwie w Bieszczadach wyd. Rewasz ::
Rzetelna i aktualna informacja o paru setkach ?wi?ty? obrz?dku greckiego, które istnia?y w bieszczadzkich dolinach. By?y w?ród nich cerkwie s?awne i cz?sto odwiedzane, jak równie? zupe?nie nieznane i zapomniane.
Po polskiej stronie kordonu wi?kszo?? cerkwi uleg?a zag?adzie, po ukrai?skiej stronie na ogó? przetrwa?y bez wi?kszego szwanku. Ksi??ka opisuje ?wi?tynie istniej?ce i nieistniej?ce. Autor te? nie przejmuje si? zbytnio lini? graniczn? - Bieszczady stanowi? dla niego jednorodn? ca?o??, za? nieprzenikliwa do niedawna granica, jest tylko pozosta?o?ci? po Stalinie. Cerkwie od wieków stanowi? nieod??czny element krajobrazu po?udniowo-wschodniej Polski. Ich niepowtarzalna architektura, tworzona na styku Wschodu i Zachodu, nale?y do najciekawszych zjawisk w europejskiej kulturze. Ka?da wie? mia?a swoj? cerkiew, je?li nie parafialn?, to przynajmniej filialn?. W ci?gu wieków powsta?y ich setki. By?y przewa?nie drewniane; wznosili je miejscowi cie?le. Ka?da z nich stanowi?a unikalne dzie?o wiejskiego budownictwa. Po wysiedleniach ludno?ci ukrai?skiej, przeprowadzono w latach 1947-1956 planow? akcj? rozbiórki zabudowy opuszczonych wsi. Na terenie ówczesnego województwa rzeszowskiego rozebrano w tamtych latach ok. 300 cerkwi. Wi?kszo?? ikon i sprz?tów liturgicznych przepad?a; pad?a ?upem z?odziei albo zosta?a zniszczona. Zamiarem Stanis?awa Kryci?skiego jest opisanie cerkwi z terenu ca?ej dawnej greckokatolickiej diecezji przemyskiej w rozbiciu na poszczególne dekanaty. Tych, które mo?na zobaczy? i tych, których ju? nie ma. Cerkwie z terenu Bieszczadów maj? by? pierwszym tomikiem serii. Niniejszy tomik zawiera opis ?wiaty? greckich, które znajdowa?y si? na terenie dekanatów: baligrodzkiego, ci?nia?skiego, leskiego, lutowiskiego, ?upkowskiego, turcza?skiego, ustrzyckiego i ?ukoty?skiego. Poniewa? za? granice dekanatów nie pokrywaj? si? z aktualn? granic? pa?stwow?, zasi?g ksi??ki wykracza poza ni? i obejmuje cerkwie po?o?one na wschodnim brzegu Sanu i u ?róde? Dniestru.
Ok?adka przewodnika
Autor: Kryci?ski Stanis?aw
280 stron formatu B6, 16 stron ze zdj?ciami barwnymi, 222 ilustracje w tek?cie, 10 schematycznych mapek poszczególnych dekanatów. Wydanie III poprawione i rozszerzone. Pruszków 2005.