Minęło południe, gdy w biurze generała Carla von Stulpnagla rozdzwonił się telefon. Przez jego myśl lotem błyskawicy przeleciały dwa słowa: Dortmund i Altona. Wiedział, że zaraz któreś z nich usłyszy. Podszedł do biurka, podniósł słuchawkę. Jego twarz skamieniała. Odłożył telefon, zrobił dwa kroki w stronę okna, spojrzał na miasto. Wiedział, że jutro będzie tu pierwsza linia frontu…
27-go maja o godzinie 13:15, po raz drugi w Przemyślu będziemy świadkami inscenizacji militarnej, przedstawiającej atak Niemiec na ZSRR w czerwcu 1941. Miejscem tych wydarzeń będzie odcinek Sanu, pomiędzy mostem drogowym im Orląt Przemyskich a mostem kolejowym.
„Barbarossa nad Sanem” to największa na Podkarpaciu rekonstrukcja militarna, a pierwsza w Polsce, podczas której forsowano rzekę.
W tym roku do naszego miasta przyjadą najlepsze i największe grupy rekonstrukcyjne z Polski, a także z Czech oraz Słowacji. Ponadto, pierwszy raz w Polsce, w inscenizacji II wojny światowej, weźmie udział grupa z Rosji. Zobaczymy forsowanie rzeki przez wojska Wehrmachtu, a także zdobywanie mostu kolejowego przez niemieckich pionierów.
Przypomnijmy, rok temu dziesięciotysięczna widownia była świadkiem forsowania rzeki San przez jednostki Wehrmachtu, a następnie zobaczyła obronę radzieckiego bunkra. Jednym słowem zaprezentowany został kawałek historii jaka miała miejsce w Przemyślu 66 lat temu. W odtworzeniu tych wydarzeń wzięło udział około 180 osób (w tym z Czech i Słowacji), a także wiele wojskowego sprzętu: moździerze, haubice, motocykle, ciężarówki, ckm-y, armaty oraz … pontony.
A jak będzie w tym roku? Jeszcze ciekawiej!
Sprzęt:
Strona niemiecka:
Armatka ppanc. 45 mm,
armatka PAK 37,
jeżdżąca replika czołgu typu Pz II,
transporter opancerzony,
moździerze.
Strona radziecka:
Gniazda broni maszynowej,
armatka ppanc. 45 mm.
Rekonstruktorzy:
Strona niemiecka:
Pionier 39 – grupa odtwarzająca niemieckich pionierów atakujących most kolejowy,
Siły piechoty
Bastion Grolman Poznań,
Przemyskie Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej „X D.O.K.”,
GRH Podkarpacie,
GRH San Sanok,
AA7.
Jednostki górskie
GRH Rhein,
SRH Wrzesień 39,
KVH Carpathia (Słowacja),
oraz moskiewska grupa „Dobrowolnicy XX wieku” jako pułk Luftwaffe.
Strona radziecka:
KVH Ceskoslovensti udernici,
69. sapiornyj batalion (Czechy),
Trójmiejska GRH,
KVH Kosice (Słowacja),
Grupa rekonstrukcyjna rosyjskiego, 69-tego pieszego riazańskiego pułku z lat Wielkiej Wojny 1914-17 – Lublin,
GRH Podkarpacie Łańcut.
Czerwiec 1941 to jedna z najtragiczniejszych kart historii w dziejach nadsańskiego grodu. Należy zwrócić uwagę na fakt, że wówczas – jeden jedyny raz w historii Przemyśla – pierwsza linia frontu przebiegała przez środek naszego miasta. Podczas trwającego kilka dni ostrzału niemiecka i radziecka artyleria obróciły w ruiny znaczną część Przemyśla. Po dzień dzisiejszy istnieją luki w zabudowie naszego miasta, które nadal nie zostały naprawione.
„Barbarossa” w Przemyślu to, oprócz obliczanych na 45% zniszczeń zabudowy, również prawdopodobnie największa jednorazowa strata ludnościowa. W czerwcu 1941 ewakuowano przemyskie więzienia w kierunku Dobromila, gdzie następnie zamordowano większość z więźniów – „elementów klasowo i ideologicznie niepewnych”. Zwłok pozbyto się wrzucając je do szybów żup solnych. Do dziś nie znamy dokładnej liczby zabitych wtedy osób.