Mastitis to przewlekła zapalna choroba wymion, często dotykająca krowy mleczne. Z reguły rozwija się przez bakterie gromadzące się i namnażające na strzykach, czyli wydłużonych brodawkach gruczołów mlekowych bydła hodowlanego. Mastitis bywa także skutkiem urazów wymienia. Drobnoustroje przedostają się do kanału strzykowego i powodują stany zapalne. Choroba, prowadząc do obrzęku wymienia, podniesienie temperatury ciała zwierzęcia i jego ogólnego złego samopoczucia (a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci) znacznie obniża dobrostan stada. A jak można jej zapobiegać?
Higiena udoju – ważny element profilaktyki mastitis
Najlepszą metodą profilaktyki mastitis jest dbałość o higienę udoju. Staranne czyszczenie strzyków przed podłączeniem zwierzęcia do sprzętu udojowego oraz po odłączeniu go od aparatury powinno stanowić obowiązkowy element procesu dojenia. Prawidłowa pielęgnacja wymion musi obejmować trzy czynności: mycie, dezynfekcję i dokładne wytarcie każdego ze strzyków. Koniecznie należy pamiętać, że nie wolno czyścić na mokro całego wymienia, gdyż wówczas wraz ze spływającym preparatem myjącym chorobotwórcze bakterie przenikną do kanału strzykowego. Podczas pielęgnacji strzyków warto używać środków w pianie, produkowanych na bazie kwasu mlekowego. Detergenty tego rodzaju doskonale rozmiękczą zanieczyszczenia gromadzące się na strzykach i będące doskonałą pożywką dla bakterii. Pianę łatwo i szybko usuwa się ręcznikiem papierowym, nie dopuszczając do podrażnień i otarć strzyków. Można także stosować preparaty do samodzielnego przygotowania roztworu myjącego oraz jednorazowe chusteczki nasączone płynem do dezynfekcji. Alternatywę dla środków chemicznych stanowią szczotki z automatycznym mechanizmem myjącym. Przykładem może być tutaj Teatscrubber od Apagro.
Czystość sprzętu do udoju i ściółki w oborze – niezbędne warunki zdrowia krów
W profilaktyce mastitis niezwykle ważna jest nie tylko właściwa pielęgnacja krowich wymion, ale i czystość otoczenia, w którym przebywa bydło. Dotyczy to zarówno higieny na hali udojowej, jak i w oborze. W miejscu udoju bezwzględnie trzeba dbać o zachowanie najwyższych standardów czystości oraz sprawność sprzętu do dojenia, żeby uniknąć mechanicznych urazów strzyków, a w konsekwencji rozwoju stanu zapalnego. Równie ważna jest systematyczna wymiana ściółki w oborze, tak aby nie doszło do zakażenia bakteryjnego poprzez kontakt wymienia z podłożem. Krowy narażone są na zachorowanie również w miejscu wypasu. Stąd należy dobrze przyjrzeć się pastwisku, na które będzie wyprowadzane stado, a także drodze prowadzącej do niego. Najlepiej by było nie wybierać na miejsce wypasu terenów podmokłych, które po deszczu pokrywa grząska warstwa błota.
Troska o przestrzeganie norm sanitarnych w gospodarstwie hodowlanym to wyraz dbałości nie tylko o pojedyncze krowy mleczne, ale i całe stado. Wdrożenie odpowiednich standardów sanitarnych pozwala bowiem uniknąć przeniesienia bakterii z jednego osobnika na inne, a w konsekwencji zachorowania na mastitis wszystkich zwierząt na farmie.