Jest takie miejsce w Polsce na Podkarpaciu, które nazywane bywa „Karpacką Troją” lub „Karpackim Biskupinem”.
To Trzcinica, słynna dzięki znajdującemu się tam miejscu, zwanemu przez okoliczną ludność „Wały” lub „Wały Królewskie”.
W Trzcinicy odkryto najstarsze w Polsce, silnie ufortyfikowane osady z początków epoki brązu ludności grupy pleszowskiej kultury mierzanowickiej, pierwszą po północnej stronie Karpat obronną osadę zakarpackiej ludności kultury Otomani – Füzesabony. Znajduje się tu monumentalne grodzisko wczesnośredniowieczne,najlepiej do dziś zachowany obiekt obronny z tego okresu w Małopolsce.
Znaleziono ok. 130 tysięcy różnego rodzaju zabytków, w większości dotąd nieznanych w Polsce, często unikalnych w skali europejskiej.
Odkrycia te w zupełnie nowym świetle stawiają początki epoki brązu w tej części Europy, a także zmieniają wiele poglądów dotyczących wczesnego średniowiecza.
W Trzcinicy powstaje skansen archeologiczny – drugi Biskupin, jako oddział Muzeum Podkarpackiego w Krośnie.
Trzcinica wzbudza zachwyt fachowców i laików, fascynuje monumentalizmem, poziomem konstrukcji, wkładem myśli inżynieryjnej, estetyką, ilością i jakością technologiczną wytworów.
W Trzcinicy odkryto około 30 tysięcy zabytków, przede wszystkim fragmentów glinianych garnków, kubków, amforek, mis wyjątkowo solidnie i dobrze wykonanych, o cienkich ściankach, niekiedy zdobionych odciskami sznura, żłóbkami, małymi guzkami, listwami i żeberkami. Znaleziono tu także pozostałości uczt – liczne kości zwierząt hodowlanych i dzikich oraz wyroby kościane takie jak igły, szydła, przekłuwacze, dłuta, ozdoby, narzędzia rogowe, gliniane figurki zwierząt.
Liczne były także różnego rodzaju wyroby kamienne i krzemienne wykonane z różnorodnych surowców miejscowych i importowanych: grociki strzał, siekierki, topory, kamienne żarna.
Odkryto także podwójny skręt z drutu brązowego (kolczyk), zagubiony przez jedną z mieszkanek osady.
Zabytki paleobotaniczne (węgle, szczątki roślin i nasiona) i osteologiczne (kości) pozwalają rekonstruować stan środowiska naturalnego i gospodarkę tej ludności. Mieszkańcy tej osady pozostawali pod silnym wpływem
ludów mieszkających na południe od Karpat, co znalazło odbicie w odkrytych tu konstrukcjach obronnych i zabytkach.
Do unikalnych należy kościana siekierka czworościenna – pierwsza w Polsce, grot oszczepu, zdobiona klamra do pasa. Odkryto tu figurki zwierząt dzikich i hodowlanych, gliniane modele kół wozów i przedmioty związane z kultem. Grupa tej ludności wchłonęła w sposób pokojowy mieszkańców osady kultury mierzanowickiej Trzcinicy, wykorzystując wcześniejsze umocnienia, wzmacniając je w niektórych miejscach.Wzmocniła i rozbudowała jej fortyfikację. Wybudowała drogę wjazdową przecinającą wał, zabezpieczoną bramą. W pewnym momencie konstrukcje te uległy spaleniu wraz z umocnieniami wałów. Świadczy o tym warstwa destruktu, węgli, silnie przepalonej ziemi.
Spaloną osadę odbudowano w identyczny sposób jak poprzednią poszerzając i podwyższając nasyp wału, przez wybudowanie nowej jego ściany od strony wewnętrznej, przesuniętej o 3 m w głąb osady. Przestrzeń przed spalonym wałem wymoszczono belkami drewnianymi, leżącymi obok siebie, prostopadle do wału. Z pozostałych stron osady umocnienia zachowały swój dawny charakter. Osadę powiększono do powierzchni 2 ha, budując nowe umocnienia w postaci zwartej zabudowy poprzedzony od zewnatrz fosą. Osadę od strony wysoczyzny zamykała fosa przecinająca w poprzek cypel. Rozbudowano także umocnienia. U schyłku jej trwania dotarły tu od północy słabo jeszcze zaznaczone wpływy ludności tzw. kultury trzcinieckiej. Upadek osady nastąpił około 1300 lat p.n.Ch
