Prawie 44 lata minęły od dnia, w którym żubry powróciły w Bieszczady. Jesienią 1963 roku do zagrody aklimatyzacyjnej w Nadleśnictwie Stuposiany sprowadzone zostały: „Puszczor”, „Puleśna” i „Pujor” z Niepołomic oraz „Pulon” i „Pulpit” z Pszczyny. Wkrótce dołączyły do nich „Purus” i „Pujonka” z Niepołomic. Wypuszczone na wolność 4 maja 1964 roku dały początek dzikiej populacji żubra, żyjącej obecnie w Bieszczadach. W sobotę 28 lipca w Lutowiskach świętowano Dzień Żubra.
Rozpoczęto je odsłonięciem upamiętniającej ten fakt tablicy na obelisku w Pszczelinach, w leśnej klasie Nadleśnictwa Stuposiany. Aktu odsłonięcia dokonali: Tadeusz Misiuda i Bolesław Drzazga, emerytowani leśniczowie, biorący niegdyś udział w przywracaniu żubra Bieszczadom. Ceremonii asystowali: Stanisław Kowalewski, dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie, Włodzimierz Podyma, wójt Gminy Lutowiska, Jan Mazur, nadleśniczy Nadleśnictwa Stuposiany oraz grono leśników i mieszkańców Bieszczadów.
Dalszy ciąg uroczystości miał miejsce już na obiektach sportowych w Lutowiskach. Program został na wstępie nieco zakłócony akcją ratowania bociana pokaleczonego atakiem orlika krzykliwego. Miejscowi strażacy zdjęci go z gniazda, zaś leśnicy zobowiązali się dostarczyć do ptasiej kliniki w Przemyślu.
Patronat honorowy nad Dniem Żubra sprawował Stanisław Kowalewski, dyrektor RDLP w Krośnie, który w swoim wystąpieniu inaugurującym obchody przypomniał o fakcie, że w zgodnej ocenie naukowców bieszczadzkie stada to obecnie najzdrowsza górska populacja żubrów w Europie. W imieniu leśników z Podkarpacia zaproponował, żeby przyszły rok był poświęcony akcentowaniu idei ochrony przyrody i promocji ochrony „króla puszczy” w naszych górach. Dyrektor Kowalewski uroczyście ogłosił rok 2008 ROKIEM ŻUBRA W BIESZCZADACH. Wyraził przekonanie, że będzie to okazja do wyeksponowania wielu aspektów ochrony przyrody, zaś Dzień Żubra w Lutowiskach będzie już corocznym spotkaniem. Zaproponował też zorganizowanie konferencji popularno-naukowa poświęconej prezentacji wiedzy na temat żubrów w górach, a także rozważenie możliwości budowy zagrody pokazowej żubrów na terenie Bieszczadów. Budowa takiej zagrody pozwoliłaby na kontynuowanie naukowej osłony bieszczadzkich stad, dając jednoczenie regionowi nową atrakcję turystyczną.
Interesującym akcentem było ogłoszenie przez wójta Włodzimierza Podymę składu Kapituły Statuetki Bieszczadzkiego Żubra, która jako lokalne odznaczenie będzie od przyszłego roku nadawana ludziom zasłużonym dla gminy i ochrony bieszczadzkiej przyrody. W skład 9-osobowej kapituły weszła m. in. Elżbieta Dzikowska i Tadeusz Budziński.
Najnowsze dzieje żubra w tych górach przypomniał nadleśniczy Jan Mazur, zaś wystawę fotografii Tadeusza Budzińskiego uroczyście otworzył Marek Bajda, nadleśniczy z Lutowisk i jednocześnie przewodniczący rady największej gminy w Polsce.
Po części oficjalnych wystąpień przyszedł czas na artystyczne popisy; wystąpiła kapela „Balowie” z Baligrodu a swe prace prezentowali miejscowi twórcy. Wystąpił też Adrian Wiśniowski z Nadleśnictwa Cisna, laureat ogólnopolskich konkursów krasomówczych, który zaprezentował „Balladę o żubrze Pubalu”. Bardzo interesującymi punktami programu były zawody bieszczadzkich drwali i konkurs siłowy dla mężczyzn pod nazwą „Walka żubrów”. Wieczorem w kinie „Otryt” wyświetlono film Jacka Szarka pt. „Żubr jest dziki w Bieszczadach”, zaś o zmroku rozpoczęła się zabawa taneczna.
Patronat medialny nad imprezą przyjęła Telewizja Rzeszów oraz Radio Rzeszów, które przez 4 godziny prowadziło stąd swą wakacyjną audycję „Radio Biwak”.
Edward Marszałek
rzecznik prasowy RDLP w Krośnie