W Jaworniku koło Komańczy – na pograniczu Bieszczadów i Beskidu Niskiego – odbył się widpust. Nie mogło być to zwykłe święto. W 1947 roku ta parafialna wieś w wyniku Akcji „Wisła” przestała istnieć. Dzisiaj jest tylko malowniczą, dziką doliną pełną starych studni, pozostałości po zabudowaniach i innych tajemnic, które od czasu do czasu zagadkowo wynurzają się z morza zarośli. Przed wojną odpust w Jaworniku odchodzono na świętego Dymitra – 8 listopada. Tamte czasy minęły, ale 15 października 2006 roku na jeden dzień wieś ożyła, wypełniając się, jak dawniej, łemkowskim śpiewem, muzyką, biegającymi dziećmi oraz szczególnymi gośćmi – dawnymi mieszkańcami Jawornika i okolicznych wsi.
Pomiędzy nieistniejącą cerkwią, na której fundamentach stoi dziś skromna kaplica, a cmentarzem oraz na terenie studenckiej bazy namiotowej zgromadziło się około 250 osób. Włączali się oni do wspólnej modlitwy w kaplicy, a także do śpiewania dawnych piosenek z Jawornika. Pomagali dzieciom rozwiązywać zagadki dotyczące dawnego życia wsi. Tradycyjnie zgromadzili się przy ognisku z pieczoną kiełbasą. Dużą atrakcją były kramy z ludowym rękodziełem, w tym prace plastyczne dzieci ze szkoły w Lutowiskach, gry i zabawy integracyjne oraz konkursy z wiedzy o kulturze, tradycji, historii regionu oraz o tematyce przyrodniczej. Dopisali także artyści z sąsiedniej gminy Dukla. Podziwiano prezentacje artystyczne uczniów, będące efektem prowadzonych wcześniej warsztatów. Wśród muzyki i tańca można było skosztować tradycyjnych potraw, przygotowywanych specjalnie na tę okazję przez Annę Być oraz Bogdannę Perun z Komańczy. Odbyła się aukcja pisanych przez uczniów ikon, sprzedaż prac plastycznych wykonanych przez uczniów z Zespołu Szkół w Rzepedzi, oraz loteria fantowa przygotowana przez dzieci z Zespołu Szkół w Komańczy, z których dochód (761 zł) przeznaczono na odbudowę spalonej cerkwi w Komańczy.
Zakończenie widpustu odbyło się w bazie namiotowej Orkiestry św. Mikołaja w Jaworniku. Spotkały się tam wycieczki zwiedzające ruiny Jawornika i poznające zalety mineralnych, jawornickich wód. Podzielono się chlebem upieczonym na kapuścianych liściach w wybudowanym piecu chlebowym.
Projekt „Widpust w Jaworniku – święto wsi” odbył się dzięki współpracy Stowarzyszenia Wspierania Inicjatyw Lokalnych Komańczy „WILK” ze Stowarzyszeniem Animatorów Ruchu Folkowego w Lublinie (Orkiestra św. Mikołaja z Lublina) oraz pozostałymi Partnerami i Sponsorami. Ponadto w realizację projektu udało zaangażować się wiele osób indywidualnych w ramach wolontariatu.
Pomysłodawcy skierowali swoje działania głównie do młodzieży ze szkół w Rzepedzi, Szczawnem i Komańczy. Wcześniej w ramach projektu uczniowie pod kierunkiem nauczycieli – Aleksandry Hawrylec z Mokrego (szkoła w Szczawnem), Jolanty Wiewiórskiej z Rzepedzi (szkoła w Rzedpedzi) oraz Jolanty Kudlik z N.Łupkowa (szkoła w Komańczy) – przeprowadzali wywiady wśród lokalnej ludności łemkowskiej na temat miejscowej tradycji ze szczególnym uwzględnieniem relacji o widpuście. W pierwszej połowie października odbyły się także warsztaty muzyczne prowadzone przez lidera Orkiestry św. Mikołaja – Bogdana Brachę oraz warsztaty tańca łemkowskiego zaaranżowane przez Jarosława Maszluch z Mokrego. Ponadto bardzo ciekawe efekty przyniosły zajęcia z ikonopisania, które poprowadziła Halina Krogulecka z Rzepedzi. Koordynatorem projektu ze strony Stowarzyszenia „WILK” jest Anna Miszczyszyn ze Szczawnego.
Całość zaplanowanych działań została sfinansowana ze środków Programu „Działaj Lokalnie V” Polsko – Amerykańskiej Fundacji Wolności realizowanego przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce oraz z Funduszu Grupy Partnerskiej „Zielone Bieszczady” przy Fundacji Bieszczadzkiej Partnerstwo Dla Środowiska utworzonego ze środków: (1) Gmin: Baligród, Czarna, Cisna, Lesko, Lutowiska, Olszanica, Ustrzyki Dolne; (2) Funduszu Partnerstwa w ramach programu „Grupy Partnerskie jako mechanizm finansowania inicjatyw obywatelskich na rzecz zrównoważonego rozwoju” finansowanego ze środków Fundacji im. Stefana Batorego i trust for Civil Society In Central and Estern Europe oraz (3) prywatnych sponsorów i dotacji.
Partnerzy: Gmina Komańcza, Zespół Szkół w Rzepedzi, Zespół Szkół w Komańczy, Szkoła Podstawowa w Szczawnem, Stowarzyszeniem Animatorów Ruchu Folkowego w Lublinie
Sponsorzy: Gmina Komańcza, Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska w Komańczy, Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, Starostwo Powiatowe w Sanoku, Orkiestra św. Mikołaja z Lublina, Restauracja – Hotel Pod Kominkiem
Realizatorzy projektu serdecznie dziękują wszystkim instytucjom, organizacjom i wolontariuszom za udział, wsparcie i zaangażowanie w nasze działania.
Więcej o Jaworniku i podejmowanych tam działaniach na stronach internetowych: www.jawornik.beskidniski.pl